JUDAIZM
Religia monoteistyczna, ukształtowana w II tysiącleciu p.n.e. i wyznawana przez Żydów. Jest też pierwszą religią abrahamową. Jej wyznawcy znajdują się na całym świecie, ale obecnie jest ich najwięcej w Izraelu - 4,7 mln i Stanach Zjednoczonych - 5,6 mln. Podstawą judaizmu jest wiara w jednego Boga (osobowego, niepodzielnego, będącego bytem niematerialnym, bezcielesnym i wiecznym), będącego nie tylko stwórcą świata, także jego stałym "nadzorcą", czy też "opiekunem". Bóg ten zawarł z ludem Izraela wieczyste przymierze, obiecując ochronę i pomoc w zamian za podporządkowanie się nakazom Boga. Wiele innych kanonów judaizmu zmieniało się na przestrzeni wieków.
Tarcza Dawida, symbol judaizmu
Prawo żydowskie (halacha) reguluje życie wyznawcy judaizmu tak szczegółowo, że trudno oddzielić wyznawanie religii od zajęć doczesnych. Jego podstawą jest Pięcioksiąg mojżeszowy (Tora), zinterpretowany w części halachicznej Talmudu. Talmud dzieli halachę na 613 przykazań (micwot): 248 nakazów i 365 zakazów. Halacha była wykładana w ogromnej literaturze kazuistycznej, w której do komentarzy dodawano następne komentarze. Za najpełniejszą powszechnie uznawaną kodyfikację uważa się Szulchan Aruch sefardyjskiego rabina Józefa Karo z XVI wieku, w wersji uzupełnionej dla Aszkenazyjczyków przez Mojżesza Isserlesa. Niższego rzędu wskazówkami są responsy cieszących się autorytetem rabinów, którzy jednak często wydając odmienne orzeczenia powodowali zajadłe spory.
Synagoga w Pilźnie, trzecia co do wielkości synagoga na świecie
Judaizm a chrześcijaństwo
Wyznawców judaizmu od chrześcijan różni przede wszystkim wizja Boga, sposób zbawienia oraz interpretacja prawa i przymierza mojżeszowego, czego następstwem jest również spór o mesjaństwo Jezusa Nazareńskiego
Kult samego Boga Stary Testament zezwala na oddawanie chwały, składanie ofiar i kierowanie modlitw jedynie do samego Boga. Kult wszelkich innych istot określany jest mianem bałwochwalstwa, nieświadomej czci demonów i przedstawiony został jako jeden z największych grzechów. Jednocześnie judaizm postrzega Boga jako jednoosobowego i w żaden sposób niepodzielnego, głównie w oparciu o takie wersety jak Powtórzonego Prawa 6:4. Z kolei większość wyznań chrześcijańskich uznaje jednego Boga trójosobowego wskazując na wypowiedzi Boga w liczbie mnogiej z Genesis 1:26, 3:22, 11:6-7, a także Izajasza 6:8 oraz Ozeasza 12:4(5). Innymi słowy, dla wyznawcy judaizmu kult Jezusa jest bałwochwalstwem, gdyż jest On postrzegany nie jako wcielenie samego Stwórcy, Boga Izraela, lecz jako stworzenie. Dla tych samych powodów także Świadkowie Jehowy odrzucają kult Jezusa uważając Go za najwyższego rangą anioła. Istnieje jednak wiele wspólnot chrześcijańskich np. Kościół Chrześcijan Dnia Sobotniego, Jednota Braci Polskich odrzucających boskość Jeszui z Nazaretu, a traktujących go jako człowieka - Mesjasza obiecanego Żydom w proroctwach. Są również drobne grupy chrześcijan odrzucające tzw.preegzystencję Jezusa i uznające Jezusa za syna Miriam i Josefa, urodzonego w Betlejem jako obiecanego Mesjasza Izraela. Z kolei wielu chrześcijan uważa Jezusa za wcielenie samego Boga Jahwe. Innymi słowy, wielokrotnie z powodu niezrozumienia poglądów chrześcijanie w judaizmie postrzegani są jako czciciele dwóch bogów: prawdziwego Jahwe i fałszywego Jezusa, podobnie jak niegdyś zbuntowany Izrael czcił Jahwe i Baala (1 Królewska 18:21). Jeszcze krytyczniej oceniani są wyznawcy różnych odłamów katolicyzmu, gdyż poza kultem Jahwe i Jezusa występuje tam adoracja aniołów oraz zmarłych uznawanych za świętych (gł. kult maryjny), a także kult obrazów, posągów, relikwii i hostii (sporządzanie jakichkolwiek kultowych podobizn czegokolwiek i kogokolwiek zostało zakazane przez Mojżesza w księdze Powtórzonego Prawa 4:15-18.25-26 czy 5:8).
góra Synaj